Translate

czwartek, 13 lutego 2014

Wykaz jednostek długości

 JEDNOSTKI DŁUGOŚCI !

Za pierwsze jednostki miary długości służyły określone części ciała. W starożytnym Egipcie były to łokcie, dłonie lub palce. Jeden łokieć to odległość od łokcia do końca środkowego palca równy długości siedmiu dłoni, jedna dłoń to cztery palce.
Starożytni Rzymianie mierzyli odległości długością stopy. Krótsze odcinki mierzyli szerokością kciuka. Do pomiaru dłuższych odcinków służyła jednostka zwana krokiem. Tysiąc kroków rzymskiego żołnierza stanowiło milę. Kupcy handlujący tkaninami ustalili jednostkę miary zwaną jardem. Przyciskając materiał brodą, odmierzano kawałki materiału długością wyciągniętej ręki. Jard to odcinek od brody do końca palców.
Dziś podstawową jednostką długości w układzie SI jest metr (z greckiego metron czyli miara). 1 metr jest równy drodze jaka przebywa w próżni światło w czasie 1 299792458  sekundy.

1 metr jest równy drodze jaka przebywa w próżni światło w ciągu czasu 1/299792458 sekundy.

Pierwotnie 1 metr miał być równy 1/40 000 części ćwiartki południa Ziemskiego. Później dopiero stwierdzono, że nie jest zbyt wygodnie określać jednostkę wymagającą odbywania podróży dookoła Świata. Poza tym Ziemia zmienia w niewielkim stopniu swój kształt, więc i sam metr nie byłby stabilnie określony. Mimo zmiany definicji "obecny metr" jest w z dobrym przybliżeniem zgodny z pierwotnym "metrem geograficznym".


  •     sążeń = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale = 864 linie = 1728 milimetrów
  •     łokieć = 2 stopy = 4 ć wierci = 24 cale = 288 linii = 576 milimetrów
  •     stopa = 288 mm: ć wierć = 6 cali = 144 mm; cal = 12 linii = 24 milimetry
  •     pręt = 15 stóp = 180 cali = 4320 milimetrów
  •     mila = 4 ć wierć mile = 8 półć wierć mili, czyli staje milowe = 14816 łokci = 8534,3 metra 

  • Angstremjednostka długości równa 10−10 m. Oznaczenie: Å. Nie jest jednostką układu SI. Służy do liczbowego wyrażania wartości bardzo małych długości, porównywalnych z rozmiarami atomów. Często stosowany w chemii i fizyce przy opisywaniu obiektów i zjawisk zachodzących w skali atomowej, gdzie posługiwanie się jednostkami układu SI wymagałoby używania ułamków (1 Å = 0,1 nm) lub liczbami rzędu setek (1 Å = 100 pm). Przykładowo atom wodoru ma promień rzędu 0,37 Å, a długość wiązania H−H w cząsteczkach H2 to nieco więcej niż 1 Å. Jednostka ta używana jest też do oznaczania długości fal promieniowania, np. widzialnego, ultrafioletowego, rentgenowskiego i in. Nazwa angstrem pochodzi od nazwiska Andersa Jönasa Ångströma, szwedzkiego fizyka i astronoma, jednego z twórców astrofizyki i pioniera spektroskopii, który po raz pierwszy wprowadził tę jednostkę w 1868 roku. Angstrem nie jest w Polsce legalną jednostką miar.


  • Mikrometr - (symbol: μm) – pod wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jest to jedna milionowa metra, czy inaczej, jedna tysięczna milimetra. Jeden mikrometr równa się zatem 10−6 m. W notacji naukowej można go zapisać jako 1 E-6 m oznaczający 0,000001 × 1 m. Spotyka się czasami zapis um oznaczający właśnie jednostkę µm zapisaną w sposób przybliżony, bez użycia alfabetu greckiego. Dawniej tę jednostkę nazywano mikronem od greckiego słowa mikrón (drobiazg). Nadal używa się czasami starej nazwy mikronoraz oznacza ją, używając tylko symbolu µ jako oznaczenie mikrometra. Nazwa mikron oraz symbol µ były oficjalnymi w latach1879-1967. 1000μm to 1mm.


  • Cal – pozaukładowa jednostka miary długości odpowiadająca początkowo potrojonej długości średniego ziarna jęczmienia. Jedna z tzw. jednostek imperialnych. W USA ta jednostka miary jest podstawową jednostką miary używaną m.in. w budownictwie, medycynie, policji (np. do pomiaru wzrostu człowieka), mechanice i wielu innych dziedzinach.


  • Stopadawna jednostka miary nawiązująca do przeciętnej długości stopy ludzkiej. W różnych krajach miała inną długość. Zmieniała się także na przestrzeni wieków. Obecnie przez stopę najczęściej rozumie się stopę angielską (foot) = 30,480 cm, czyli 1 m = 3,280840 stóp. Skrót: ft. Spotyka się również zapis z użyciem apostrofu (np. 50'). Najczęściej stanowiła 1/2 łokcia i dzieliła się na 12 cali.


  • Jard anglosaska jednostka długości. Jednostka podstawowa angielskiego i amerykańskiego układu miar. Jest on równy trzem stopom lub 36 calom, jego długość w jednostkach SI różni się w zależności od układu. Najpowszechniej używanym jardem jest jard międzynarodowy, mierzący dokładnie 0,9144 metra. Odpowiednio, stosuje się też pochodzące od jarda jednostki powierzchni i objętości: jard kwadratowy i jard sześcienny. Niekiedy jednostki te także oznacza się po prostu jako jardy.


  • Sążeńniemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny


  • Kabeljednostka odległości stosowana w nawigacji. 1 kabel = 0,1 mili morskiej = 608 stóp angielskich = 185,2 metra.
  • Mila morskajest jednostką odległości stosowaną w nawigacji morskiej oraz lotnictwie. Jest to długość łuku południka ziemskiego odpowiadająca jednej minucie kątowej koła wielkiego. W rzeczywistości ze względu na kształt kuli ziemskiej (Geoida) długość łuku 1 minuty kątowej jest różna w zależności od szerokości geograficznej, dlatego umownie przyjęto długość uśrednioną.
  • Jednostka astronomiczna – pozaukładowa jednostka odległości używana w astronomii równa dokładnie 149 597 870 700 m. Dystans ten odpowiada w przybliżeniu średniej odległości Ziemi od Słońca. Definicja i oznaczenie zostały przyjęte podczas posiedzenia Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pekinie w 2012 roku[1]. Wcześniej obowiązująca definicje brzmiały: Jednostka astronomiczna jest długością promienia niezaburzonej orbity kołowej ciała o masie znikomo małej, które krąży dookoła Słońca z okresem 365,2568983 dnia (365 d 6 h 9 min 56 s, tzw. rok gaussowski). Inaczej, ma ono prędkość kątową 0,17202098950 radiana na dobę mającą 86400 sekund efemerydalnych. Jednostka astronomiczna była[kiedy?] równa długości półosi wielkiej orbity Ziemi, czyli 149 597 887 km. W szacunkowych obliczeniach przyjmowana jest zazwyczaj wartość przybliżona ≈ 150 mln km. Jednostka astronomiczna jest wygodna do określania odległości między obiektami w Układzie Słonecznym. Stosuje się ją również w opisie innych układów planetarnych i wszędzie tam, gdzie występują odległości porównywalnego rzędu, np. w układach podwójnych gwiazd.
  • Rok świetlny jednostka odległości stosowana w astronomii. Jest równy odległości, jaką pokonuje światło w próżni w ciągu jednego roku juliańskiego (365,25 dnia, 31 557 600 sekund). W przeliczeniu na inne jednostki: 1 rok świetlny = 0,3066 pc = 63241 j.a. = 9,4607·1015 m W szacunkowych obliczeniach przyjmowana jest zazwyczaj wartość przybliżona ≈ 9,5 bilionów km.


jednostkaskrótwartośc
1 eksametr1 Em1000000000000000000
1018 m
1 petametr1 Pm1000000000000000 m
1015 m
1 terametr1 Tm1000000000000 m
1012 m
1 gigametr1 Gm1000000000 m
109 m
1 megametr1 Mm1000000 m
106 m
1 kilometr1 km1000 m
103 m
1 hektometr1 hm100 m
102 m
1 metr1 m1 m
100 m
1 decymetr1 dm
0,1 m10-1 m
1 centymetr1 cm
0,01 m10-2 m
1 milimetr1 mm
0,001 m10-3 m
1 mikrometr1 µm
0,000001 m10-6 m
1 nanometr1 nm
0,000000001 m10-9 m
1 pikometr1 pm
0,000000000001 m10-12 m
1 femtometr1 fm
0,000000000000001 m10-15 m
1 attometr1 am
0,000000000000000001 m10-18 m


jednostka długości oznaczenie metry (SI) inne jednostki
angstremA10-10 0,1nm
mikronµ 10-6 1µm
cal, inchin2,54 * 10-2 2,54cm
stopa, footft0,3048012in
jard, yardyd0,9144 3ft
sążeń, fantomfm1,8288 6ft
kabel, cable 185,2 0,1Mm
mila (bryt.), mileM, mile 1609,344528ft
mila morska, nautical mileMm, NM, nam,
n mile
1852
jednostka astronomicznaUA1,496 * 1011
rok świetlny 9,4605 * 1015